maandag 3 juni 2013

Levend voedsel (deel 2) - wild en vegetarisch



WILD

Al heel mijn leven heb ik belangstelling gehad voor kruidengeneeskunde. Van oma's huis-en-tuin-toepassingen"  tot moderne fytotherapie. Vanaf een vrij jeugdige leeftijd heb ik mij dan ook beziggehouden met zelfstudie naar dit onderwerp en ben ik doorgaans mijn eigen “proefkonijn” geweest in het toetsen van opgedane kennis. Ik heb mezelf over de jaren heen afgeholpen van chronische maagbranden, oprispingen en maagontstekingen, tal van andere stress gerelateerde klachten die zo typerend zijn voor Hoog Sensitieve Personen bij algehele overprikkeling (hoofdpijnen, angstigheid, depressie), terugkerende blaasontstekingen, chronische terugkerende candida(schimmel)infectie (die ironisch genoeg een gevolg bleek te zijn van antibiotica die ik voor een andere infectie voorgeschreven kreeg.) Dit allemaal met behulp van natuurlijke geneesmiddelen: kruiden, etherische oliën, ontgiftingskuren, probiotica  als ook niet te onderschatten door mezelf te leren beter met stress om te gaan met als grootste hulpmiddelen meditatie en yoga. Pas toen ik bij voeding als medicijn uitkwam besefte ik dat kruidengeneeskunde en vaak ook algemener “natuurgeneeskunde” gebaseerd zijn op een gelijkaardig symptoomgericht principe als de klassieke geneeskunde. "Voor elk kwaaltje een zalfje" - evolueerde later tot "voor elk kwaaltje een pilletje"! Ik koos er dan weliswaar voor om mezelf te "behandelen" met volledig natuurlijke geneesmiddelen, maar het bleven nog steeds geneesmiddelen. Een paar jaar geleden heb ik voedsel ontdekt als medicijn en dit is voornamelijk begonnen met aanzienlijke hoeveelheden vitaminensupplementen om mijn tekorten aan te vullen en is verder geëvolueerd naar een hoofdzakelijk rauw en vegetarisch dieet. Sindsdien breng ik gemiddeld 1 keer per jaar een bezoekje aan mijn dokter - om een voorschrift voor de pil voor het komende jaar te krijgen, en DAT is dan voor mij het grootste verschil: ik heb geen geneesmiddelen meer nodig, natuurlijk of niet - ik word gewoonweg bijna niet meer ziek! 



Maar nooit is het bij mij opgekomen dat heel veel van deze geneeskrachtige planten gezien kunnen worden als voedsel...tot ik op het internet toevallig de chaotische en soms zelfs overenthousiaste Markus Rothkranz tegenkwam, de maker van "Free food and medicine". Ondanks zijn overdreven veramerikaanste trekjes en uiterlijk vond ik dat hij een punt had. De volgende stap in denkwijze van het rauwe dieet en zeker het OERDIEET is het opnemen van wilde planten en kruiden in de dagelijkse voeding. Overal in onze (zelfs stedelijke) omgeving worden we omringd door eetbare planten, maar de kennis is verloren gegaan... 
Ik ben geboren in een land waar deze kennis nog een beetje levend wordt gehouden en waar het zelfs voor stadsmensen relatief normaal is om paddenstoelen en bessen bijvoorbeeld of ander fruit te gaan zoeken en inslaan in het wild. Hier in België daarentegen worden dat soort praktijken sterk afgeraden en hebben mensen teveel schrik om iets giftig op te eten waardoor dingen als paddenstoelen, bessen, zelfs noten vaak blijven hangen/staan tot ze vanzelf vergaan. (Of ze worden verzameld door de Turkse en Bulgaarse bevolking die weten dat deze dingen niet giftig zijn maar gratis voedsel) 
Maar waarom zou je wilde planten verkiezen boven kruiden die je in jouw achtertuin in potten kweekt of koopt inde biowinkel? Wel wilde planten worden niet verzorgd door de mens, ze worden 100% blootgesteld aan de elementen en moeten "moeite doen", echt willen leven, taai zijn. Deze planten hebben vaak diepe wortels die van diep in de grond mineralen omhoog brengen wat ze nog meer nutriënten-dens maakt ten opzichte van biologisch gekweekte kruiden/groenten/fruit. Je ziet ze dan ook vaak groeien - en we noemen ze dan “onkruid” - op de meest onleefbare plaatsen zoals tussen de stenen van de stoep of in barsten in een muur bijvoorbeeld.
Ook zijn deze planten "ongecultiveerd" door de mens. Bijvoorbeeld onze groenten (en zeker granen) zoals we ze de dag van vandaag kennen - zijn het product van generaties lange selectie door de mens. Het resultaat is een kunstmatige plant. Tarwe bijvoorbeeld is kunstmatig in die zin dat het zaad niet kan ontkiemen zonder het eerst te dorsen, dus deze plant kan zichzelf niet voortplanten zonder tussenkomst van de mens. Selectie gebeurt meestal op grootte en meest gewenste smaak en kleur. Dus groenten die in het wild (dus van nature uit) bijvoorbeeld een kleine knol hebben, hebben we uitgeselecteerd en kweken nu van hen enkel degene met grote knollen. Dit tendens is een soort "opblazen" van onze voeding, kwantiteit ten koste van kwaliteit als het ware, meer volume en minder voedingsstoffen.




Terwijl de wilde voorlopers van onze groenten (en granen) misschien een kleiner volume hebben aan eetbare bladeren/vruchten/zaden/stengels/knollen - zitten deze gewoonweg volgestampt met nutriënten en andere stoffen die ons lichaam gezond en in balans houden.




Dus mijn conclusie uit dit alles is: het wordt eens hoog tijd dat we deze verloren kennis ons opnieuw eigen maken! Deze kennis is werkelijk macht! Hoe bevrijdend is het niet om te beseffen dat alles wat je nodig hebt om te overleven - mits een beetje (basis!)kennis - letterlijk te rapen valt in jouw natuurlijke omgeving en dit allemaal gratis en voor niets? Dit is een prachtig gevoel in tijden van zulke grote onzekerheid over de toekomst en de vraag hoe te overleven in geval van een total-system-meltdown...
Eens je de (gratis) overvloed ziet in de natuur kan angst voor de toekomst geleidelijk aan worden vervangen door vertrouwen...



Eén van de meest schadelijke overtuigingen die ik met mij meedroeg was: "Niets gebeurt vanzelf, je krijgt niets 'gratis' in het leven - je zult er hard voor moeten werken en dan is het nog niet zeker dat je het krijgt." Maar toen keek ik nog eens goed en zag ik dat de zon ook opkomt inde ochtend als ik blijf liggen, dat planten vanzelf en helemaal zonder inspanning van mijn kant in de lente uit de grond komen en groeien en vruchten maken. Dat de zon mij geen energiefactuur stuurt voor het licht en de warmte die ik mag ontvangen. En dat alles eigenlijk juist WEL vanzelf gebeurt, dat je alles gratis zou kunnen krijgen in het leven het enigste wat je zou moeten doen is er eens lief om vragen... :)
Shamanen beweren al sinds de oudheid dat de mens wordt omringt door planten die hij nodig heeft om zichzelf te genezen. De planten die in de buurt van onze woning groeien zouden dan ook geen toeval zijn maar voor ons bedoeld als persoonlijke apotheek en supermarkt.
Wie had ooit gedacht dat planten die je overal ziet, zo gewoontjes als paardenbloem, brandnetel, weegbree en heermoes bijvoorbeeld, de meest krachtige planten zouden blijken te zijn om de lever en nieren te ontgiften - iets wat ieder menselijk lichaam in onze toxische wereld zo hard nodig heeft tegenwoordig. Wel ik haal ze nu uit het kader van "We maken er een tinctuur van en nemen elke dag zoveel druppels." en steek ze in een nieuw kader: "We plukken ze wild en eten ze rauw in salades en smoothies in het voorjaar als 100% natuurlijke ontgiftingskuur dat een normaal deel wordt van ons dieet". De grenzen tussen medicijn en voeding vervagen volledig als we wilde planten zouden opnemen in ons dagelijks dieet, medicijn wordt letterlijk voeding en voeding wordt letterlijk medicijn.



VEGETARISCH
 
Toen ik 11 jaar was verklaarde ik vol overtuiging aan mijn ouders dat ik vanaf dan boeddhist zou zijn en geen levende wezens tot mij kies te nemen in mijn voedsel. Mijn ouders verklaarden mij gek... :p (In landen van de vroegere sovjet unie is het absoluut niet normaal dat iemand er vrijwillig voor kiest om geen vlees te eten, dit wordt prachtig geïllustreerd in de film "Everything is illuminated")
Maar koppig als ik ben hadden ze niet veel keuze, dus maandenlang at ik alles hetzelfde als de rest van mijn gezin uitgezonderd het vlees. En na zo ongeveer een half jaar begon ik te merken tijdens de intensieve gevechtssporttrainingen waar ik toen mee bezig was dat ik mij zwakjes voelde, dat ik iets tekort kwam. Achteraf gezien komt dit volledig door eenzijdige voeding, zonder pogingen om vlees te "vervangen" om aan een totaalpakket van benodigde voedingsstoffen te komen. Als kind heb je dan volgens mij ook sneller uiting van tekorten aangezien jouw lichaam nog volop in groei en ontwikkeling zit. Dit verplichtte mij als het ware om weer vlees te beginnen eten aangezien ik nog niet zelf kon kiezen wat er op mijn bord terechtkwam. Maar een rasechte vleeseter ben ik nooit geweest of geworden, en hoe minder het vlees eruit zag als een 'stuk dood beest' hoe beter het was voor mij toen. (Dat wil zeggen gehakt en lunchworst boven alles...)

 
Tegenwoordig heb ik een beter totaalbeeld en ben ik voor mezelf weer vlees en vis sterk beginnen beperken.
Ten eerste zijn er de filosofische overwegingen. Zoals mijn oma zegt: "alles wat leeft wil leven." en het is voor de mens een kwestie van keuze. Ik denk niet dat een mens persé vlees MOET eten om gezond te kunnen zijn, ik denk dat het eiwit uit vlees - zeker met de groeiende kennis over de plantenwereld perfect vervangbaar is mits men gevarieerd genoeg eet. Anderzijds vind ik het hypocriet om te zeggen dat het eten van vlees moreel onverantwoord zou zijn omdat je een levend wezen doodt om jezelf te voeden in die zin dat planten in mijn ogen ook levende wezens zijn en deze doden we ook  wanneer we ze opeten. Dan zouden sommige mensen beweren dat planten geen bewustzijn hebben en geen pijn voelen. Maar wie zijn wij om dat zo zeker te weten? Onlangs zag ik een interessante documentaire "What plants talk about" die het gedrag (ja je leest het juist!) van planten onderzoekt en hoe ze met elkaar communiceren. Blijkt dat wanneer je een blaadje of takje van een plant af trekt dat deze erop reageert door een chemisch signaal uit te sturen die het equivalent zou zijn van een schreeuw, een noodkreet. Dus voor hoeverre planten bewust zijn en prikkels als pijn of gevaar zouden kennen en ervaren staat nog niet zo vast als we zouden denken, denk ik... Zo kom je dus in een filosofisch dilemma terecht: "Alles wat leeft wil leven, dus ik ook, maar om te leven zou ik andere levende wezens moeten doden." Het is als de parabel van de boeddhistische monnik die een vogel redt van de aanval van de kat, maar dan later beseft dat de kat zelf ook zal omkomen van de honger als deze er consequent van weerhouden wordt om dieren te doden voor voedsel... Wie heeft er dan 'meer' het recht tot leven? De plant die de vogel voedt? De vogel die de kat voedt? Of de kat die wel eens door een Chinees kan worden opgegeten?



Een mooie manier om dit dilemma te bekijken is: alles is gemaakt uit energie, dus ook wij. Maar de energie waar we uit gemaakt zijn is "geleend", ze is niet van ons. En later als we doodgaan geven we die energie terug aan het grote geheel. (filosofie van de Naavi-stam in de film Avatar, die eigenlijk een weergave is van de levensvisies van traditioneel levende stammen op aarde die nog steeds leven als jagers en voedselverzamelaars)
Dus vanuit een filosofisch standpunt keur ik het eten van vlees/vis niet goed of slecht - het is een neutrale keuze die je voor jezelf maakt als mens.
Vanuit het standpunt van ethiek en ook gezondheid keur ik het eten van vlees en vis bijzonder af! Waarom? Omdat we dieren gewoonweg MISBRUIKEN, MISHANDELEN en UITBUITEN. Zoals ik al even heb aangehaald in mijn post over nutritioneel dood voedsel en vervuild water hebben we als mensheid blijkbaar besloten dat alle andere levende wezens ondergeschikt zijn aan ons en dat wij daarom 'de macht' en 'het recht' hebben om ermee te doen wat ons ook uitkomt. Bijgevolg beroven we de dieren die we eten niet enkel van het leven wanneer we ze slachten maar krijgen deze arme wezens van bij de geboorte al geen enkele kans op een 'leven'. Levende wezens worden herleid tot producten. Ze leven in een poel van angst en ellende tot we ze slachten en ze op ons bord terechtkomen. Deze angst en ellende zijn energieen die deel blijven van hun lichaam - het vlees dat we op onze beurt in ons lichaam opnemen.
De andere mogelijkheid is dat we ze uitroeien in het wild omdat onze gulzigheid geen grenzen kent. Kijk maar naar tonijn die zodanig wordt overbevist dat de populatie zichzelf niet op tijd kan voortplanten en met uitsterven bedreigd is.



Beide mogelijkheden zijn in mijn ogen zowel op ethisch vlak als op gezondheidsvlak (antibiotica en groeihormoon injecties om maar iets op te noemen) gewoonweg onverantwoord.
And last but not least - de actuele sociale overwegingen omtrent vleesconsumptie. Onze planeet zou perfect in staat zijn om zelfs 10 miljard mensen te voeden - dus waarom zitten we met gigantische gebieden waar er over het algemeen hongersnood heerst? Om het heel cru te stellen: omdat we een groot deel van het voedsel dat we produceren voeren aan ons voedsel, met name de dieren die we opeten. En mede omdat  de gemiddelde Vlaming graag een goe lapke vlees elke dag op zijn bord heeft is er helaas pindakaas voedsel tekort voor de "negerkes in Afrika". Vanuit sociale overwegingen is regelmatige vleesconsumptie eigenlijk ook onverantwoord.
Met nadruk op het woord verantwoordelijkeid, want dat is volledig waar deze keuze op neerkomt in mijn ogen. We zijn ook helemaal niet meer persoonlijk betrokken bij onze 'vleesproductie', dus hoe zouden we het ook kunnen 'verantwoorden'?



Voor mij persoonlijk is de enige verantwoorde (op alle vlakken) manier om vlees te eten: zelf op jacht gaan of vee houden dat een normaal natuurlijk leven kan leiden alvorens het geslacht wordt. EN, heel belangrijk - je moet het ZELF doden, zelf villen en verwerken, omdat enkel op die manier je de verantwoordelijkheid voelt die op jou rust hierbij. Het is enkel op die manier dat je ervan bewust bent dat je een levend wezen gedood hebt om op te eten met alle lichamelijke en emotionele gevolgen vandien.
Ik denk dat ik persoonlijk in een normale situatie niet in staat zou zijn om een levend wezen in de ogen te kijken en deze vervolgens te doden, dus dat wil heel simpel zeggen dat het gewoonweg HYPOCRIET is voor mij om vlees/vis te consumeren.
En dat is de vraag die je jezelf als mens moet stellen: zou ik persoonlijk in staat zijn een levend wezen te doden voor eigen consumptie? Indien het antwoord neen is, dan kan je jouw vleesconsumptie niet verantwoorden.
De wereld is natuurlijk veel minder zwart-wit en 'klinisch' dan mijn eigen idealen. Ik consumeer nog steeds sporadisch vlees en vis hoewel ik daar eigenlijk in de toekomst misschien ook volledig vanaf zou willen stappen.
Als je er dan toch voor kiest om vlees te eten zou ik zeggen: zo proper en organisch mogelijk - dit is zowel goed voor het beest dat je opeet (die een wat beter leven zou gehad hebben dan) als voor de voedingswaarde van het vlees van dat beest dat je opeet. Liever echt een stuk vlees dan gehakt bijvorbeeld en bewerkt vlees (als lunchworst enzo) is al helemaal te vermijden. Op vlak van vis is het moeilijker aangezien vissen die in't wild gevangen zijn worden overbevist en op onethische manieren worden gevangen en verwerkt en vissen die gekweekt worden vaak in even erbarmelijke omstandigheden moeten "leven" tot ze rijp zijn voor de slacht als hun zoogdierbroeders en zusters. Ik probeer geen bedreigde diersoorten te consumeren. Ik probeer altijd dankbaar te zijn als ik vlees of vis eet en echt te beseffen dat er een levend wezen voor gestorven is... Ik probeer ook - hoe moeilijk dat mij niet valt - om mijn ogen niet te sluiten voor wat ik als mens deze dieren aandoe om er uit te verkrijgen wat ik wil. (en dit geldt niet enkel voor vleesconsumptie maar ook gebruik van cosmetica, medicatie, etc... waarbij getest wordt op dieren)


Try to see the bigger picture...